به نقل از «خبرآنلاین»

تأملی بر روابط ایران و افغانستان/ طالبان باید به مطالبات مشروع ایران اهمیت دهد

تاریخ انتشار: ۲۱ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۰۶۹۵۷۷

ایران و افغانستان به ‌عنوان دو همسایه با مرز مشترک به طول ۹۴۵ کیلومتر، به ‌لحاظ تاریخی و تمدنی وارث تمدن‌های باشکوه با قدمت چند هزار ساله بخشی از مشرق‌زمین می‌باشند. به ‌عبارت واضح‌تر این دو کشور قبل از تقسیم به دو واحد سیاسی با الگوی دولت-ملت مدرن، پیکری واحد در پهنه فلات ایران بودند. بر مبنای چنین پیشینه تاریخی است که روابط امروزه دو کشور به‌ عنوان دو واحد سیاسی مستقل علی‌رغم وجود عوامل مخرب خارجی مانند حضور آمریکا در افغانستان طی بیست سال گذشته و دخالت عناصر مخرب منطقه‌ای، کماکان در فضای عادی و خارج از امنیتی‌شدن سیر کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

رعایت حسن همجواری میان ایران و افغانستان

پس از بازگشت مجدد طالبان به قدرت، برخی تحلیل‌های برخاسته از تئوری‌های توطئه،‌ فرض را بر این گذاشتند که روابط افغانستان و ایران وارد فاز امنیتی و بحرانی خواهد شد. برعکس این گونه پیش‌بینی‌ها، طالبان از بدو در اختیار گرفتن قدرت، روابط با همسایگان به ‌خصوص با جمهوری اسلامی ایران را بر مبنای حسن‌ همجواری و در راستای تعامل و همکاری عیار ساخت. در طرف مقابل جمهوری‌ اسلامی ایران نیز بنا به ضرورت و اقتضای اوضاع افغانستانِ پسا آمریکا، ضمن فعال نگهداشتن سفارت خود در کابل و سایر مراکز دیپلماتیک در ولایات افغانستان، روابط با افغانستان را همچنان حفظ کرد و تعامل با حکومت طالبان را در سطح دوفاکتو برقرار کرد.

رفت و آمدهای مقامات ایران و افغانستان

با توجه به چنین حسن ‌رفتار دو طرف، روابط دو کشور در حوزه‌های گوناگون در دو سال و اند گذشته، خوب و رو به توسعه ارزیابی می‌شود. در حوزه سیاسی روابط دو کشور در سطح حضور سفرا در پایتخت‌های دو کشور برقرار می‌باشد. در کنار این، رئیس جمهوری ایران نماینده خاص خود را نیز در امور افغانستان گماشته که در حال حاضر آقای کاظمی قمی هر دو سمت را به ‌عهده دارد. این فضای مناسب حاکم در روابط سیاسی دو کشور زمینه‌ را برای دید و بازدید مقامات بلندپایه حکومت طالبان از ایران فراهم کرده که آخرین و مهم‌ترین مورد آن سفر ملا عبدالغنی برادر معاون رئیس‌الوزرای هیئت حکومت سرپرست افغانستان از جمهوری اسلامی ایران بود.

تلاش مقامات ایران و افغانستان برای حل مناقشات

با این مفروض که وجود روابط مطلوب سیاسی میان کشورها، تأثیر مثبت بر فضای امنیتی حاکم در روابط کشورها دارد، روابط ایران و افغانستان نیز به‌دور از تنش و امنیتی‌شدن سپری شده است. البته لازم به ذکر است که موضوع حقابه ایران به عنوان یک مسئله کلان و برخوردهای مرزی که چند بار میان مرزبابان دو کشور به وقوع پیوسته به عنوان موضوع کوچک‌تر، در برخی مقاطع فضای شبه ‌امنیتی را میان دو کشور به ‌وجود آورد که برای رسیدگی به هر دو مورد اقدامات لازم از هر دو طرف روی دست گرفته شد. در زمینه جلوگیری از برخوردهای مرزی و افزایش همکاری‌های امنیتی مقامات نظامی میان دو کشور چندین بار رفت و آمد داشته‌اند که از جمله می‌توان از سفر معاون ستاد کل نیروهای مسلح ایران به کابل یاد کرد. همچنین در زمینه حقابه ایران طرف افغانی متعهد شده است که با درنظرداشت وضعیت آبی در رود هیرمند، به حقابه ایران از رود مزبور رسیدگی شود و بر اساس اخبار منتشر شده، رهبر طالبان هم به این موضوع ورود کرده و از هدر رفتن آب در گود زره که میراث حکومت اشرف غنی می‌باشد، اظهار تاسف کرده است. طبق شنیده‌ها، تخریب سازه‌ای که منجر به هدایت آب به سمت گود زره می‌شده از سوی حکومت طالبان آغاز شده است.

اهتمام بر اقتصاد و ترانزیت میان ایران و افغانستان

از آنجا که ایران در همسایگی افغانستان از جمله کشورهای تولیدی منطقه محسوب می‌شود و از طرف دیگر افغانستان به دلیل نیازمندی شدید به واردات کالاهای مصرفی خارجی، روابط اقتصادی دو کشور حتی در زمان حضور آمریکا در افغانستان در وضعیت بدی قرار نداشت. پس از این که حکومت سرپرست در افغانستان مستقر شد، اقتصاد به عنوان اولویت درجه یک در دستور کار آن قرار گرفت. از همین‌رو توجه به واردات از ایران بیشتر صورت گرفته و زمینه برای رشد روابط اقتصادی میان دو کشور قوی‌تر از گذشته فراهم شده است. در کنار این، ایران به ‌عنوان تنها گزینه بدیل پاکستان برای دسترسی افغانستان به بنادر دریایی و به دلیل بروز تنش‌های روزافزون میان افغانستان و پاکستان، مورد توجه بیشتر حکومت طالبان قرار گرفت. می‌توان گفت که کلیدی‌ترین موضوع سفر ملا برادر به ایران را هم همین موضوع بوده است.

برای توسعه بیشتر روابط میان افغانستان و ایران لازم است تا حکومت طالبان می‌بایست به‌ مطالبات مشروع ایران از جمله تامین حقابه اهتمام ویژه به خرج دهد. همچنین به دنبال کسب مشروعیت باشد تا علاوه بر ایران بتواند آزادانه با دیگر کشورهای منطقه روابط خود را گسترش دهد.

311311

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1835956

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: طالبان ایران افغانستان ایران و افغانستان حکومت طالبان دو کشور

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۰۶۹۵۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حمله تروریستی به مسجد شیعیان در هرات و دو نکته مهم

حادثه تروریستی مسجد امام زمان شهر هرات یکبار دیگر بحث حضور و فعالیت داعش در افغانستان را در کانون توجه قرار داد،به ویژه این که عملیات اخیر دومین حمله تروریستی یه غیر نظامیان و به طور خاص شیعیان افغانستان در کمتر از 10 روز گذشته بوده است.شواهد و قرائن و پذیرش مسئولیت حمله اول تروریستی در کابل توسط داعش،این گروه را در جایگاه مظنون اصلی حمله به مسجد شیعیان در هرات نیز قرار می دهد .بنابر این لازم است به نکاتی در مورد فعالیت داعش در افغانستان اشاره شود؛                                                 

1)مقامات امارت اسلامی طالبان مدتی است که مدعی نابودی کامل  داعش در افغانستان هستند و تاکید دارند که اگر در این میان مشکلات امنیتی هم وجود دارد،به طور خاص نتیجه کم کاری ،اهمال و حتی دسیسه چینی همسایگان است. اظهارات چند روز قبل "متقی" سرپرست وزارت خارجه طالبان در متهم ساختن سه کشور همسایه به تامین نیرو،انتقال و ترانزیت و در نهایت تجهیز و آموزش داعش دقیقا در همین راستا انجام گرفته و بازتاب  فراوانی یافت.اما عملیاتهای تروریستی اخیر علاوه بر این که استمرار فعالیت داعش در افغانستان را نشان می دهد،این موضوع را هم آشکار می کند که مسئله حضور داعش در منطقه با فرافکنی ،سلب مسئولیت از خود و مقصر جلوه دادن دیگران قابل حل نخواهد بود.در مقابل، نابودی داعش تنها در سایه همکاری ، تعامل  و درک کشورهای منطقه  از ملاحظات سیاسی و امنیتی یکدیگر حاصل خواهد شد؛همان نکته ایی که سفیر جمهوری اسلامی در کابل پس از حملات اخیر و با شریک خواندن کشورها در مبارزه با این تهدید مشترک،مورد تاکید قرار داد.

2)محدود کردن داعش به یک چارچوب سازمانی و تشکیلاتی مشخص،محدود و بسته، چه از جانب طالبان و چه از جانب دیگر کشورهای منطقه اشتباهی بزرگ محسوب می شود ، چرا که داعش یک طرز تفکر و ایدئولوژی است که از ظرفیت جذب و همراهی با اشخاص و گروههای تروریستی  مختلف دیگر در منطقه برخوردار است.دقیقا به همین دلیل است که پاکستان تفاوتی میان داعش و طالبان پاکستانی قائل نمی شود و جمهوری اسلامی گروههای  تروریستی جیش العدل و داعش را در یک راستا می نگرد.در افغانستان هم طالبان این نکته را در نظر بگیرند که بیش و پیش از مبارزه با سازمان و تشکیلات داعش،باید مانع بسط و گسترش تفکرات و ایدئولوژی های داعشی و یا داعش پسند در این کشور شوند.به عنوان نمونه و در بحث شیعیان باید گفت که اگر چه دیدگاهی که حملات اخیر را بر مبنای ایجاد تفرقه میان امارت و شیعیان و یا جمهوری اسلامی ایران تحلیل می کند،کاملا خور تامل به نظر می رسد،اما عملکرد مقامات و مسئولین امارت هم نباید به گونه ایی باشد که تمیز و تشخیص  تفکرات و عملکرد آنها با دیدگاه داعش در مورد شیعیان به دشواری انجام گیرد